Details

Autor(en) / Beteiligte

• Ariduru, Şenol

Titel

Klasik Mantikta Önermeler

Ort / Verlag

ProQuest Dissertations Publishing

Erscheinungsjahr

2008

Link zum Volltext

• ProQuest

Quelle

ProQuest Dissertations & Theses A&I

Beschreibungen/Notizen

• Mantık, diger bütün ilimlerin ölçüsü ve terazisi konumundadır. Onun tanımı iyi yapılarak, önemi ve amacı belirtilmelidir. Mantıgın gayesi dogru kıyasları elde etmektir. Önerme konusu dogru ve tam anlasılmadan buna ulasmak mümkün degildir. Önermelerin gerçeklesebilmesi ise tekillerin birbirine olumlu veya olumsuz nispet edilmeleriyle gerçeklesir. Bir hükmün dil ile ifade edilmesi anlamına yani konu ve yüklem arasında irtibat saglanacak birisini digerinde dogrulamak veya yanlıslamak anlamına gelir. Örnegin: “çalıskanlık” özelligini “Ahmet” için uygun görür ve bu sıfatın onda oldugunu onaylarsak “ Ahmet çalıskandır” deriz. Eger bu sıfat onda bulunmuyorsa “Ahmet çalıskan degildir.” deriz. Önerme, bir söz söyleyene bu sözü için ‘dogrudur’ veya ‘yanlıstır’ denilebilen sözdür. Konu, yüklem ve bagdan olusur. Bir önermede bag kaldırıldıgında iki tarafta tek kavram kalırsa bu tip önermelere yüklemli; bag kaldırıldıgında iki tarafta tek kavram degil de birer önerme kalırsa bu tip önermelere de sartlı önermeler denir. Önermelerin modalitesi denilince konu ve yüklem arasındaki bagın derecesini anlamamız gerekir. Bu derece; zorunluluk, imkân ve imkânsızlık seklindedir. Modalitesi olmayan önermeler ise mutlak önermelerdir. Bu tip önermelere konu, yüklem ve bag arasındaki iliskiyi göstermek üzere dördüncü bir unsur ilave edilir. Örnegin: “Allah vardır.” önermesi modalitesiz bir önermedir. “Allah zorunlu olarak vardır.” önermesi ise modal bir önermedir. Önermeler arası iliskiler konusunda ele alınan baslıklar su sekilde özetlenebilir: Aynı terimlerle yapılıp da ya nitelik ya nicelik veya hem nitelik hem de nicelik bakımından farklı olan önermeler karsı olan önermelerdir. Bunun içerisine karsıtlık, alt karsıtlık, altıklık ve çelisiklik konuları ele alınmıstır. Döndürme ise; önermenin niteligine yani olumluluk ve olumsuzluguna, dogruluk ve yanlıslıgına bakmaksızın yüklemini konu, konusunu da yüklem yapmak anlamına gelmektedir.