Details

Autor(en) / Beteiligte

• Uzun, Aslı

Titel

Akdeniz Bölgesi’nde Iklim Koşullarındaki Değişikliğin Tarımsal Faaliyetlere Etkisi

Ort / Verlag

ProQuest Dissertations & Theses

Erscheinungsjahr

2019

Quelle

ProQuest Dissertations & Theses A&I

Beschreibungen/Notizen

• Bu çalışma, iklim koşullarındaki değişkenliğin, Akdeniz Bölgesi'ne etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Bu amaç doğrultusunda, küresel ölçekte iklim değişkenliğini etkileyen El Nino Güneyli Salınımı ve Kuzey Atlantik Salınımı ile bölgede tarımsal üretimi yansıtan ve iklimdeki değişkenliklerden kolaylıkla etkilenebilen, mısır, pamuk, buğday, zeytin ve üzümün verim değişkenlikleri incelenmiştir. Ayrıca çalışmada incelenen tarım ürünlerinin Akdeniz Bölgesi'nde yetişebileceği alanlar belirlenmiştir. Çalışma için, Meteoroloji Genel Müdürlüğü'nden, 1970-2017 yıllarını kapsayan, günlük ortalama, maksimum, minimum sıcaklık ve yağış verileri, Türkiye İstatistik Kurumu'ndan 1991-2017 yıllarını kapsayan bitkisel üretim verileri ve http://www.noaa.gov/ internet adresinden ENSO indisleri (Nino 3,Nino3.4,Nino 4,ONI), Kuzey Atlantik Salınımı indisi (NAOI) https://climatedataguide.ucar.edu/ internet adresinden temin edilmiştir. Öncelikle tarım ürünlerinin yetişebileceği alanları sınırlayan ve verim kayıplarına neden olan sıcaklık ve yağış koşulları ve etkili oldukları fenolojik dönemler belirlenerek çalışmada kullanılan iklim ve indis değerleri bu dönemlere göre yeniden düzenlenmiştir. Tarım ürünlerinin yetiştirilebileceği alanları belirlemek amacıyla, düzenlenen sıcaklık ve yağış verileriyle IDW yöntemi kullanılarak raster katmanları oluşturulmuştur. Bu katmanlara ek olarak yükselti ve eğim katmanları bitkilerin özel iklim ve topoğrafik isteklerine göre, ağırlıklı çakıştırma analizi (wieghted overlay ) ile çakıştırılarak tarım ürünlerinin yetiştirilebileceği alanlar tespit edilmiştir. Analiz sonucunda elde edilen haritalara göre ürünlerin yetiştirilebileceği uygun alanlar ile TÜİK'ten elde edilen üretim değerlerinin yüksek olduğu alanlar bağdaşmaktadır. El Nino Güneyli salınımının bitkisel üretime etkisini belirlemek amacıyla öncelikle, ONI indisinden kuvvetli El Nino yılları belirlenerek Akdeniz Bölgesinde verim değerleri ve iklim parametrelerinin bu yıllardaki değişkenliği incelenmiştir. Daha sonra verim ile iklim değerleri ve iklim değerleri ve salınımlar arasındaki ilişkinin derecesi Pearson Korelasyon katsayısı analiziyle ölçülmüştür. Korelasyon analizi sonuçlarının anlamlılığı p değeriyle belirlenmiştir. Analiz sonucunda ortalama sıcaklıklar ile verim, Nino indisleri arasında 0.40 ile 0.60 arasında değişen anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Ayrıca Kuvvetli El Nino yıllarında genellikle yağış, minimum ve maksimum sıcaklıklar uzun yıllar ortalamalarının altındadır. Ortalama sıcaklık ve verim değerleri ise 1991,1997 yıllarında ortalamanın altında 2009,2015,2016 yıllarında ise ortalamanın üzerindedir.