Details

Autor(en) / Beteiligte

• Atabek, Ayça

Titel

Peer Review Ve Türkiye uygulaması

Ort / Verlag

ProQuest Dissertations & Theses

Erscheinungsjahr

2007

Link zum Volltext

• ProQuest

Quelle

ProQuest Dissertations & Theses A&I

Beschreibungen/Notizen

• Küreselleşme, ekonomik ve teknolojik alandaki gelişmeler nedeniyle, işletme çevresi de genişlemiş, işletmeyle ilgilenenlerin sayısı giderek artmıştır. Bugün artık sosyal paydaşlar (stakeholders) olarak adlandırdığımız yöneticiler, çalışanlar, ortaklar, yatırımcılar, kredi kurumları, vergi otoriteleri, düzenleyici kurumlar, müşteriler, tedarikçiler, sivil toplum kuruluşları vb. çeşitli çıkar grupları işletme hakkında alacakları kararlar için gerçeğe uygun ve güvenilir finansal bilgiye ihtiyaç duymaktadırlar. Toplumun her kesimi için çok önemli hale gelen güvenilir finansal tablolar sunmanın ölçütleri yasalar ve bugün artık evrensel boyutta kabul görmüş olan muhasebe ilke ve kuralları –standartları-dır. İşletme yönetiminin en temel sorumluluğu genel kabul görmüş muhasebe ilke ve kurallarına uygun, gerçeği dürüst bir şekilde yansıtan genel amaçlı finansal tabloları hazırlayarak sosyal paydaşlara sunmaktır. Finansal tablolarda yer alan bilgiler, işletmenin mevcutlarını, alacaklarını, borçlarını, özkaynaklarını, faaliyet sonuçlarını, nakit akışlarını vb. göstermekte olup bu bilgiler yönetimin iddiaları (savları) dır. Bu iddiaların güvenilirliği, yatırımcıları işletmeye çekmek, işletmeye uygun koşullarda kredi bulmak hatta belli sözleşmeler yapmak veya belli tedarikçilerle çalışmak açısından işletmenin kendisi için de çok önemlidir. Finansal tablolarda sunulan bilgilerin güvenilir olup olmadığının araştırılmasında bugün için kabul gören en etkili yöntem bu bilgilerin bağımsız bir uzman tarafından denetlenerek doğrulanmasıdır. Dürüstlüğü, doğruluğu ve tarafsızlığı denetlenerek doğrulanmış bilgi, artık karar alma işlevi için güvenilir bir bilgidir. Denetimin başarısı, denetimin kalitesine bağlıdır. Denetim kalitesinin ölçütleri ise denetim standartlarıdır. Ancak özellikle 1980 lerden sonra patlak veren ve etkileri küresel boyutta ulaşan şirket skandallarını iyi yönetişimle birlikte denetimin kalitesinin de sorgulanmasına neden olmuştur.Denetimin kalite güvencesinde önemli bir rolü olan peer review (denetim görevinin denetimi) Türkiye’de bağımsız denetim uygulamalarında pek dikkate alınmamakta ya da teknik ve yöntemler teorik ve uygulama bazında tartışılmamaktadır. Bu konudaki eksikliği gidermek amacıyla ele aldığımız tezimizde peer review (denetim görevinin denetimi) konusu tüm yönleriyle tartışılmış ve Türkiye’deki uygulamalar konusunda bir tespit yapılarak sonuçlar değerlendirme ve önerilerimizle ortaya konulmuştur. Giriş ve sonuç dışında 4 bölümden oluşan tezin birinci bölümünde konuyla ilgili genel kavramlar açıklanmıştır. Bu bölümde genel olarak denetim kavramından bahsedilmiş, bağımsız denetim ve türleri üzerinde durulmuş, bağımsız denetimin tarihsel gelişimi anlatılmıştır. Daha sonra, tez konusunu yakından ilgilendirdiğinden, kalite, kalite güvencesi ve kalite kontrolü hakkında bilgi verilmiştir. Çalışmamızın ikinci bölümünde, peer review kavramı yani denetim görevinin denetimi detaylı bir şekilde açıklanmıştır. Bu bölümde öncelikle, bağımsız denetimde kalite kontrol işlevi incelenmiştir. Bunun için IFAC standartlarında, AICPA standartlarında ve SOA’da yer alan kalite kontrol düzenlemeleri üzerinde durulmuştur. Daha sonra denetim görevinin denetimi kapsamında ABD’deki uygulamalara bakılmıştır. ABD’de bağımsız denetim konusunu SOA’ya kadar olan dönem ile SOA’dan sonraki dönem olarak ikiye ayırmak uygun olacağından denetim görevinin denetimi konusu da SOA çıkıncaya kadar olan dönem için AICPA standartları açısından ve daha sonra SOA açısından açıklanmıştır.Çalışmamızın üçüncü bölümünde ise, denetim görevinin denetimi konusu Türkiye’deki yeri ve anlayışı açısından incelenmiştir. Türkiye’de bağımsız denetim faaliyetleri üzerinde yetkisi ve yaptırımları olan SPK, BDDK ve TÜRMOB kuruluşlarının bağımsız denetimde kalite güvencesine bakış açıları üzerinde durularak bu konudaki standartları ve çalışmaları tez kapsamında incelenmiştir. Daha sonra Türkiye’de faaliyet gösteren uluslararası bir denetim firması ele alınarak, firmanın peer review faaliyetleri anlatılmıştır. Çalışmamızın sonuç bölümünde, denetim görevinin denetiminin Türkiye’deki durumu ile ABD uygulamaları karşılaştırılmış, sonuçta, yaptığımız tespit ve değerlendirmelerimiz doğrultusunda bağımsız denetim firmaları ve bunların denetimini gerçekleştiren kurumlar için kalite kontrol güvencesi için önerilerde bulunulmuştur.