Sie befinden Sich nicht im Netzwerk der Universität Paderborn. Der Zugriff auf elektronische Ressourcen ist gegebenenfalls nur via VPN oder Shibboleth (DFN-AAI) möglich. mehr Informationen...
Hafızanın dönüşen mekânları “seyahat blogları”, kent belleğini “seyahat blogları”ndan okuma denemesi
Ist Teil von
Millî folklor, 2020, Vol.32 (128), p.138-152
Ort / Verlag
Ankara: Geleneksel Yayıncılık
Erscheinungsjahr
2020
Link zum Volltext
Quelle
Sociological Abstracts
Beschreibungen/Notizen
Bir kentin kültürel belleğine yolculuk, o kentte yaşayan insanların mekân ve nesneler üzerine bıraktığı
izleri, söylemleri, göstergeleri yorumlamakla başlamaktadır. Birey, yaşadığı dünyayı anlamlandırarak, belirli
bir mekânda iletişim ve etkileşim hâlinde olarak, nesnelere izler bırakarak, kendi bireysel ve kültürel geçmişini
belleğinin derinlerinde saklayarak, biriktirerek yaşamaktadır. Geçmiş; nesne olarak sandıkta, albümlerde, evin
en değerli köşelerinde; tarihin, sanatın, estetiğin ve kültürün ifadesi olarak mimaride; geleneksel bir giysinin
nakışında, motifinde, yenen bir yemeğin tadında, yapılışında yaşatılmaktadır. Yaşatma, yüzyıllara dayalı kültürel
kodların, gelecek kuşakların belleklerine sözlü, sözsüz veya yazılı olarak aktarılmasıyla gerçekleşmektedir.
Böylelikle kültürel kodların en önemli aktarıcılarından biri olan mekân, sadece “yaşanılan yer” olmaktan çıkıp
yüzyıllara dayalı kültürel belleğin yaratıldığı, oluşturulduğu, sergilendiği çok anlamlı ve işlevli alan olmaktadır.
Özellikle teknolojinin ve ulaşım imkânlarının gelişmesiyle birlikte mekân yeni kültürel çağda hafızanın canlandırıldığı,
hatırlatıldığı ve aktarıldığı “görsel bir imge” hâline gelmektedir. Mekânın görselliğinin altında kültürün
derin ve sembolik anlamlarının, yaşam tarzının, estetik yaratıcılığın, tarihin, sosyo-ekonomik durumların,
ekolojik felsefenin izleri vardır. Mimaride sözlü geleneğin, yeme-içme mekânlarında yeni dönemin ritüelistik
davranışlarının, kültür aktörlerinin, ulaşımda estetik ve siyasi yaklaşımların etkileri görülmektedir. El sanatlarının
ve tarihî, mitolojik kahramanların biblo, anahtarlık ve süs eşyaları şeklindeki görselliğinin altında ise hatırlatma,
hafıza ve belleği diri tutma, kimlik bilincini yansıtma, canlandırma, ait olunan kültürü tanıtma gibi
işlevsel yaklaşımlar ön plana çıkmaktadır. Böylelikle her kent, kültürel unsurlarıyla hafıza mekânı olmanın yanı
sıra kültür turizminin, endüstrisinin ve ekonomisinin yeni söylemlerinin oluşturulduğu ve pazarlandığı alanlar
hâline getirilmektedir. Çok katmanlı anlam aktarıcısı olarak mekânın sözlü, yazılı ve elektronik kültür ortamında
tanıtım ve aktarım biçimleri şekil ve bağlam değiştirmiş, seyahatnamelerden, gezi programlarına ve
“blog”lara dönüşüm sürecinde seyahatse bir mekânı tanımanın, anlamanın, tanıtmanın en önemli aracı olmuştur.
Bu çalışmada özellikle web 2.0 uygulamalarına dayalı olarak oluşturulan ve yeni “kültürel bellek mekânı”
hâline gelen “seyahat blog”ları ele alınmış ve internet ortamında en fazla beğenilen, takip edilen on Türk seyahat
bloğunun içerikleri karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Çalışmanın amacı “Kent belleğine dair içerikler, hafızanın
yeni mekânı olan seyahat “blog”larında nasıl oluşturulmaktadır? Kent belleği, “blog”larda “blogger” adı
verilen sanal seyyahlar tarafından ulaşım, mimari, tarihî ve dinî mekânlar, yeme-içme, eğlence mekânları ve
buralarda yaratılan kültürel imgelerle kültür turizmi, endüstrisi ve ekonomisi bağlamında nasıl aktarılmaktadır?”
sorularının cevabını aramaktır. Elde edilen veriler imge yaratımı, anlam aktarımı, geleneğin kültürel dönüşüme
bağlı yüklendiği yeni endüstriyel işlevler, kültür turizminin ve tanıtımının yeni ritüelistik kalıpları bağlamında
işlevsel olarak incelenecektir.